Stel je die arme, ongeïnformeerde Neanderthaler voor die niet wist dat hij twee stokken tegen elkaar moest wrijven om vuur te maken. Hetzelfde bewustzijn geldt voor de natuurkunde. De meesten kennen hun geheimen, sommigen gebruiken deze kennis, maar minder zijn experts in details. Jeremy Bernstein geeft in zijn boek ‘Secrets of the Old One - Einstein, 1905’ een uitstekende hertelling van geheimen die meer dan een eeuw geleden door experts zijn geleerd. Het lezen ervan zal een grote hulp zijn voor diegenen die meer geïnformeerd willen worden.
De meeste mensen associëren Albert Einstein met een paar korte vergelijkingen en een paar fraaie zinnen. Ze zullen hem ook meestal toegeven met bijna eigenhandig ontwikkelende atoomtheorie, astrofysica en vele andere natuurkundige gebieden die schijnbaar in het begin van de 20e eeuw zijn ontstaan. Einstein was zeker een begaafd persoon, maar er was een zekere mate van serendipiteit die zijn roem bevorderde terwijl hij zijn ideeën uitte. Over de hele wereld gingen en verdiepen onderzoekers zich steeds dieper in de geheimen van de natuur. Misschien is het slechts een kwestie van tijd voordat een andere persoon de juiste vergelijkingen en zinnen tegenkomt.
Bernstein's boek richt zich op Einstein. Het is zowel een eerbetoon als een stukje technische geschiedenis. Hij bevat veel citaten van Einstein, de logica van Einsteins vier artikelen uit 1905 en verschillende herinneringen uit de eerste hand van Einstein. Deze tonen zeker aan dat Einstein zowel begaafd was als op de juiste plaats en tijd was. Dit eerbetoon, hoewel alomtegenwoordig en interessant, biedt geen nieuw inzicht of veel details over Einstein zelf. (Hier zijn enkele citaten van Albert Einstein)
Bernstein's kijk op de technische geschiedenis weegt zwaarder in dit boek. Zijn focus ligt op Einsteins vier papers uit 1905, waarop hij er grofweg één op een hoofdstuk aansluit. Elk hoofdstuk bevat een lekengids voor de implicaties van de krant, evenals enkele van de ontwikkelingen die eraan voorafgingen. Meestal beginnen de ontwikkelingen bij Newton, hoewel ze af en toe helemaal terugglijden naar Griekse filosofen. In zekere zin lijkt de benadering van Bernstein op het beklimmen van een boom; er zijn veel vertakkingen en routes om u naar de top te brengen en u kunt zelf beslissen welke kant u opgaat. De route van Bernstein volgt opmerkelijke en enkele minder bekende onderzoekers, waaronder; Lorentz, Mach, Schrodinger en Planck om er maar een paar te noemen. Hiermee presenteert hij de subtiele verschuiving in onze kennisbasis van kennis als ethers in de ruimte en oneindige deelbaarheid van materie naar hedendaagse opvattingen over relativiteit en atomen. Hij laat met name zien hoe Einsteins ideeën buitengewoon in tegenspraak waren met de traditionele concepten, en daarom waren ze zo belangrijk voor de technische geschiedenis.
Verder is de historische beoordeling meer dan alleen het koppelen van datums aan evenementen. Bernstein gebruikt wiskundige vergelijkingen en proza om de lezer te onderwijzen. Maar de wiskunde blijft op het niveau van de middelbare school. Hoe waar dit ook is, de passages met vergelijkingen zijn niet triviaal, aangezien de eenvoudige algebra nog steeds significante implicaties heeft voor hoe we de natuurlijke wereld waarnemen. Er is een behoorlijk bedrag aan tijdsdilatatie en een beetje aan kansen. De voorbeelden zijn niet nieuw, zoals die van een persoon in een trein die wordt vergeleken met een persoon die naar de trein kijkt. Met veel woorden en hulpschetsen biedt Bernstein hulp, maar er kan nog veel zijn voor degenen die niet wiskundig geneigd zijn.
Een van de leukste details van dit boek is dat het krediet wordt verspreid. Bernstein benadrukt Einstein niet overdreven. In plaats daarvan merkt hij vaak onderzoekers op die gelijkwaardige informatie hebben verstrekt en soms op een eerdere datum. Hiermee laat hij zien dat de basis voor het werk van Einstein al door veel andere uitzonderlijke individuen is gelegd. Als zodanig heeft dit boek de sterkere smaak een essay of discussie te zijn in plaats van een referentietekst of een biografie te zijn. Dit zal de informele lezer aanspreken die iets meer van de geheimen van de natuur wil leren zonder vast te lopen aan technische of persoonlijkheden.
Einsteins uitdrukking voor God was ‘de oude’. En of onbekenden worden beschouwd als geheimen of gewoon feiten die worden gezien en wachten op begrip, er is nog veel te zoeken. Jeremy Bernstein in zijn boek 'Secrets of the Old One - Einstein, 1905‘Laat zien hoe mensen, en in het bijzonder Einstein, de grenzen van het begrip blijven verleggen. Misschien leren we met al deze informatie of de Oude ooit dobbelstenen heeft gespeeld.
Beoordeling door Mark Mortimer