Een kind wordt wakker met grenzeloze energie, rent en springt door een dag vol plezier en opwinding. Auteurs Paul Steinhardt en Neil Turok in hun boek Endless Universe - Beyond the Big Bang zie dat ons universum vergelijkbare cycli heeft. En, net als bij het kind, speelt energie een starende rol voor hun universum terwijl het door zijn bewegingen gaat.
Mensen hebben een historisch record op aarde van een paar duizend jaar. Geologen stellen de geschiedenis van de aarde al meer dan 4 miljard jaar terug, wat velen ook beschouwen als de leeftijd van ons zonnestelsel. Ver weg kijkend aan de nachtelijke hemel verouderen kosmologen ons universum tot bijna 14 miljard jaar. En er zijn aanwijzingen dat het universum net zo actief is geweest als een klein kind dat ontwaakt uit een goed dutje. Maar waar we denken dat we de begin- en eindvoorwaarden van het menselijk leven en ook van het zonnestelsel kennen, hebben we geen bewijs van het begin of het einde van het universum.
Het boek Endless Universe laat zijn verhaal niet vertragen door gebrek aan bewijs. Het uitgangspunt van de auteurs heeft ons universum als een complete entiteit die door staten heen fietst. In hun boek beginnen ze met een overzicht van veel van de grootse kosmologie die we al samen hebben vastgezet. Inflatoire periodes, massa die uit het niets tevoorschijn komt en donkere energie domineert, krijgen allemaal hun intrede. Maar de auteurs blijven niet op het gemakkelijke toon-en-vertel-pad. Want ze nemen in het boek verhalen over snaartheorie en deeltjesdynamica op, recente ideeën die nog steeds hun betekenis laten gelden. De bedoeling van de auteurs is om te laten zien hoe ze al deze ideeën in één theorie kunnen samenbrengen. Ze stellen zich een universum voor dat dat doet en om hun originaliteit te benadrukken, verzinnen ze een nieuwe uitdrukking, het ekpyrotische universum.
In het boek beschrijven ze waarom deze visie op ons universum zo speciaal en zo uniek is. Ze plaatsen bubbels op de oppervlakken van braan om als kleine veerachtige snaren te werken die hun energie-inhoud verhogen en verlagen, aangezien het universum en zijn partneruniversum elkaar naderen en zich terugtrekken. Ook verandert de vorm van deze universums door deze beweging, opnieuw om rekening te houden met veranderende energieniveaus. Hoe nieuw en fantasierijk dit ook is, de auteurs beschouwen dit als de beste weergave voor de huidige kosmologische geschiedenis en bevatten veel beschrijvingen en anekdotes om de lezer te overtuigen.
Het moge duidelijk zijn dat dit boek ons universum bespreekt. Maar het beschrijft ook de levenslange reizen van de auteurs door de wetenschap, hun relatie en vele conferenties en vergaderingen waaraan ze hebben deelgenomen. Hiermee verliezen de auteurs de focus van de lezer. Lezen over de complexiteit van de snaartheorie en de geneugten van het nemen van een trein om over natuurkunde te praten, maakt dit boek onsamenhangend. Verder passen de schrijfstijl en woordkeuze niet bij de complexiteit van het onderwerp. Bijvoorbeeld, het zeggen van ‘een brane-wereld-lente wordt versterkt door de zwaartekracht’ mislukt vaak met zeer ongebruikelijk. Het resultaat is een afbeelding van een ekpyrotisch universum, maar niet een afbeelding die gemakkelijk in algemene concepten past.
Daarom biedt dit boek inderdaad een beschrijving van een eindeloos universum dat meer omvat dan het inflatoire model van de oerknal zoals de titel zegt. Maar nee, dit boek bevat genoeg vreemd en ongewoon materiaal om de lezing hoog te houden. Voor degenen die meer willen weten over de auteurs persoonlijk en over hun ekpyrotische model, volstaat dit boek. Anders merkt de lezer misschien dat ze hard moeten werken voor een niet zo grote beloning.
De grenzeloze energie en onophoudelijke nieuwsgierigheid van een kind bereidt ze wonderbaarlijk voor op volwassenheid als volwassenen en wetenschappers. Ons universum heeft zijn eigen energiegrenzen, samen met vele andere kenmerken. Paul Steinhardt en Neil Turok in hun boek Endless Universe - Beyond the Big Bang presenteren hun ideeën over hoe deze samenkomen. Hiermee zien we opnieuw de prachtige voordelen van de nieuwsgierigheid van onze soort.